آرمانشهر یا هزار توی خرد؟ جدل ویلیام بلیک با فرانسیس بیکن

دانش و خردافزاری در یک دوران، اکسیر زندگی آدمی و دریچه ای به سوی روشنایی و جستجوی حقیقت شناخته می شود و در دوران دیگر، ویرانگر و جهنّمی. فرانسیس بیکن در آرمانشهر خویش با چراغ دانش به دنبال سروری بر جهان است؛ این در حالی است که در قرن نوزدهم ویلیام بلیک در سردرگم آباد جهنم بر سرنوشت شومی که کارگاه بزرگ خرد گریبانگیر پویندگی خیال و اندام وارگی هستی جاودان کرده بود، می گرید. این مقاله با گذر از آرمانشهر تا جهنّم، به مقایسة دو نگرش متفاوت دربارة خرد می پردازد و از این رهگذر، شیوة کار، ساختار، و میزان پویندگی دو نویسنده را در آتلانتیس نو و کتاب یوریزن خواهد سنجید. هدف از این پژوهش این است که ببینیم نگاه های گوناگون به دانش و خردورزی چگونه بر ادبیات هر دوران تاثیر گذاشته است.